Studium metodyczno-statystyczne
Fragment wstępu
„Stale wzrastające znaczenie definicji i klasyfikacji obszarów dla praktyki ekonomiczno-społecznej oraz celów badawczych stanowi przesłankę podjęcia problematyki definicyjno-delimitacyjnej w niniejszym opracowaniu. Jego głównym celem jest przedstawienie aktualnych, głównych nurtów dyskursu definicyjno-delimitacyjnego w pozakrajowej literaturze przedmiotu oraz wskazanie przełożenia teorii na rozwiązania praktyczne, przez syntetyczne przedstawienie i analizę rozwiązań definicyjno-delimitacyjnych stosowanych w wybranych krajach pozaeuropejskich, przez instytucje unijne oraz w krajach członkowskich UE, ze szczególnym odniesieniem do definicji i klasyfikacji obszarów według OECD. Studium o charakterze metodyczno-porównawczym stanowi punkt odniesienia dla realizacji celu statystycznego, jakim jest rozpoznanie konsekwencji badawczych i decyzyjnych wynikających z zastosowania w Polsce różnych klasyfikacji obszarów, ze szczególnym uwzględnieniem zmian zasięgu terytorialnego i liczby ludności poszczególnych obszarów, na poziomie krajowym i regionalnym. Jako kolejny cel części statystycznej przyjęto wykazanie zmian powierzchni i liczby ludności obszarów miejskich i wiejskich w Polsce w latach 2002-2011, wynikających z decyzji administracyjnych. Jest to ujęcie nowe i może stanowić statystyczny materiał źródłowy, ponieważ statystyka publiczna takich danych nie wykazuje odrębnie, są one ujmowane łącznie ze zmianami spowodowanymi weryfikacją oraz aktualizacją granic jednostek terytorialnych prowadzoną od 2006 r. przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii.
Realizacja przyjętych celów głównych wpłynęła na podział niniejszego opracowania na część metodyczną oraz część statystyczną. Konstrukcja pracy ma w swych założeniach przejrzystą prezentację omawianego zagadnienia zarówno odbiorcom spotykającym się z prezentowaną tematyką po raz pierwszy, jak i czytelnikom zapoznanym z podejmowaną kwestią, a poszukującym ujęcia syntetycznego, o charakterze materiału źródłowego lub dydaktycznego.”

Publikacja dostępna w Wydawnictwie Wieś Jutra

 

spis treści

 
UZASADNIENIE WYBORU TEMATU. CEL OPRACOWANIA
ODNIESIENIE TEORETYCZNE – GŁÓWNE NURTY DYSKURSU
 
CZĘŚĆ I. STUDIUM METODYCZNE
1. KLASYFIKACJA OBSZARÓW WEDŁUG OECD – NARZĘDZIE GLOBALNE
2. PRZYKŁADY DEFINICJI I KRYTERIÓW DELIMITACJI OBSZARÓW W PAŃSTWACH
     POZAEUROPEJSKICH
2.1. Stany Zjednoczone Ameryki
2.1.1. Typologia według Biura Spisowego USA
2.1.2. Typologia obszarów metro- i niemetropolitalnych według metody US Office of Management and
          Budget
2.1.3. Typologia jednostek lokalnych według kodów kontinuum miejsko-wiejskiego
2.1.4. Typologia jednostek lokalnych według kodów zasięgu oddziaływania miast
2.1.5. Typologia obszarów niemetropolitalnych ERSAAD
2.2. Kanada
2.2.1. Klasyfikacja obszarów według Kanadyjskiego Biura Spisowego
2.2.2. Typologia Rural and Small Town
2.3. Australia
2.3.1. Typologia centra miejskie – wiejskie jednostki lokalne
2.3.2. Typologia obszarów wiejskich, peryferyjnych i metropolitalnych (RRMA)
2.3.3. Typologia obszarów na podstawie wskaźników peryferyjności i odległości (ARIA)
2.4. Nowa Zelandia
2.4.1. Klasyfikacja spisowa z 2001 roku
2.4.2. Nowa klasyfikacja obszarów miejskich i wiejskich
2.5. Klasyfikacje wykorzystujące kryteria społeczno-kulturowe – Filipiny i Indie
3. KLASYFIKACJE I DELIMITACJA OBSZARÓW W UNII EUROPEJSKIEJ
3.1. Administracyjno-statystyczne narzędzia klasyfikacji obszarów
3.1.1. NUTS – Klasyfikacja Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych
3.1.2. LAU – Klasyfikacja Lokalnych Jednostek Administracyjnych
3.1.3. NTS – Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych 
3.1.4. TL – klasyfikacja jednostek podziału terytorialnego według OECD
3.2. Klasyfikacje i metody delimitacji obszarów wykorzystywane przez instytucje unijne4
3.2.1. Modyfikacje definicji i klasyfikacji obszarów według OECD na potrzeby Unii
           Europejskiej
3.2.2. Klasyfikacja obszarów według Komisji Europejskiej
3.2.3. Nowa wspólna klasyfikacja według EUROSTAT i Komisji Europejskiej
3.2.4. Pierwotna i zmodyfikowana typologia według stopnia urbanizacji (DEGURBA)
3.2.5. Przykłady innych klasyfikacji i kryteriów delimitacji obszarów
3.3. Wybrane definicje i kryteria delimitacji obszarów wiejskich wykorzystywane w państwach
       członkowskich UE
3.3.1. Przykłady definicji i klasyfikacji obszarów wykorzystywanych przez instytucje
           państwowe
3.2.3. Definicje obszarów wiejskich wykorzystywane w programach rozwoju obszarów
          wiejskich 2007-2013
3.4. Wnioski
4. PODSUMOWANIE CZĘŚCI METODYCZNEJ
4.1. Liczba i rodzaje kategorii w klasyfikacjach
4.2. Liczba i rodzaje kryteriów
4.3. Poziomy delimitacji
4.4. Wzajemne powiązania metod definicyjno-delimitacyjnych
4.5. Typologia analizowanych klasyfikacji
 
CZĘŚĆ II. STUDIUM STATYSTYCZNE
5. KONSEKWENCJE ZASTOSOWANIA ZRÓŻNICOWANYCH DEFINICJI I KRYTERIÓW
     DELIMITACJI DLA KLASYFIKACJI OBSZARÓW W POLSCE
5.1. Klasyfikacja i charakterystyka obszarów według definicji Głównego Urzędu Statystycznego
5.2. Klasyfikacja i charakterystyka obszarów na poziomie lokalnym według definicji
       PROW 2007-2013, OECD I DEGURBA
5.2.1. Według definicji PROW 2007-2013
5.2.2. Według definicji OECD
5.2.3. Według definicji DEGURBA
5.3. Analiza porównawcza delimitacji obszarów na poziomie LAU 2
5.4. Analiza porównawcza delimitacji obszarów na poziomie NUTS 3 według zmodyfikowanej
       definicji OECD oraz nowej definicji Unii Europejskiej
5.4.1. Klasyfikacja i charakterystyka regionów według definicji OECD
5.4.2. Klasyfikacja i charakterystyka regionów według nowej definicji Unii Europejskiej
6. PODSUMOWANIE CZĘŚCI STATYSTYCZNEJ
7. UWAGI KOŃCOWE
BIBLIOGRAFIA
OPRACOWANIA KARTOGRAFICZNE DOSTĘPNE ON-LINE
ANEKS I

ANEKS II